امان از این «ه»!

ساره موسوی

دقت کرده‌اید که این روزها چه‌قدر غلط دیکته‌ای به چشم‌مان می‌خورد؟ مخصوصا در فضای مجازی! یکی از ناراحت‌کننده‌ترین‌ غلط‌ها هم استفاده از «ه» به جای «کسره» و «کسره» به جای «ه» است که روز به روز هم دارد بیشتر و بیشتر می‌شود! در این حد که حتی در برخی بیلبوردها، زیرنویس‌ها و کتاب‌های پرفروش هم که مثلا از زیر دست کلی متخصص رد شده‌اند، این اشتباه دیده می‌شود.

 

به طور مثال وقتی از «ه» به جای «کسره» استفاده می‌کنند، می‌نویسند: 

 

«دفتره مشقه من کجاست؟»

یا

«روزگاره غم‌انگیزی است.»

 

در صورتی که باید بنویسند:

 

«دفتر مشق من کجاست؟»

یا

«روزگار غم‌انگیزی است.»

 

یا وقتی از «کسره» به جای «ه» استفاده می‌کنند، می‌نویسند:

 

«ی ِ روزه خوب میاد.»

یا 

«عید ِ و عیدیش.»

 

در صورتی که باید بنویسند:

 

«یه روز خوب میاد.»

یا 

«عیده و عیدیش.»

  

 

در کل خوب است یادمان باشد که در چند جا استفاده از «ه» و «کسره» به جای هم اشتباه محض است:

 

  • وقتی می‌خواهیم صفتی را به یک چیز نسبت بدهیم، استفاده از «ه» به جای «کسره» اشتباه است. 

غلط: «زندگیه سخت»

درست: «زندگی سخت»

یا 

غلط: «مرگه آرام»

درست: «مرگ آرام»

یا

غلط: «آدمه مهربان»

درست: «آدم مهربان»

 

  • زمان نوشتن مضاف و مضافٌ‌الیه*، نباید از «ه» به جای «کسره» استفاده شود.

 غلط: «کامپیوتره من خراب است.»

درست: «کامپیوتر من خراب است.»

یا

غلط: «اکانته اینستاگرامه فلان بازیگر»

درست: «اکانت اینستاگرام فلان بازیگر»

یا

غلط: «پشته‌بومه خونه‌»

درست: «پشت‌بوم خونه»

 

  • برای اشاره به فردی یا چیزی در زبان محاوره از «ه» استفاده می‌کنند، نه «کسره».

 غلط: «پسر ِ خیلی بی‌ادب بود!»

درست: «پسره خیلی بی‌ادب بود!»

یا 

غلط: «گنجشک ِ اومد آب بخوره، افتاد تو حوضک.»

درست: «گنجشکه اومد آب بخوره، افتاد تو حوضک.»

یا 

غلط: «این در ِ باز نمی‌شه!»

درست: «این دره باز نمی‌شه!»

 

  • وقتی می‌خواهیم یک جمله‌ی محاوره بنویسیم، باید به جای فعل «است» و برای برخی افعال سوم شخص مفرد از «ه» استفاده کنیم، نه «کسره».

 غلط: «هوا چه‌قدر گرم ِ!»

درست: «هوا چه‌قدر گرمه!»

یا

غلط: «مامان تازه از راه رسید ِ.»

درست: «مامان تازه از راه رسیده.»

یا

غلط: «اون می‌دون ِ کجا بریم.»

درست: «اون می‌دونه کجا بریم.»

یا 

غلط: «عید ِ و عیدیش.»

درست: «عیده و عیدیش.»

 

  • در نوشتن کلمات اضافی مثل «به»، «که»، «یه» و… استفاده از «کسره» به جای «ه» اشتباه است. حتی نوشتن حرف «ب»، «ک»، «ی» بدون «کسره» هم به جای این کلمات اشتباه است. 

غلط: «ب ِ من چه؟!»

درست: «به من چه؟!»

یا 

غلط: «ی روز ک تونستی، بیا پیشم.»

درست: «یه روز که تونستی، بیا پیشم.»

یا

غلط: «من ک ِ نمی‌دونستم!»

درست: «من که نمی‌دونستم!»

 

حالا تازگی‌ها در بعضی‌جاها دیده می‌شود که برای بامزه‌بازی، «ه» را کلا گذاشته‌اند کنار و به‌ جای آن از «ع» استفاده می‌کنند! مثلا به جای «آره» می‌نویسند «آرع» یا به جای باشه می‌نویسند «باشع» و… .

نمی‌گوییم بامزه نباشید، اما حواس‌تان باشد که این اشتباه نوشتن‌ها می‌تواند آرام آرام ملکه‌ی ذهن‌تان بشود و آنجاهایی که نباید، کار دست‌تان بدهد. پس اگر نمی‌توانید توی ذهن‌تان وضعیت‌های مختلف را تفکیک کنید و فکر می‌کنید که ممکن است این بامزه‌نویسی‌ها غیر از فضا‌های دوستانه به بقیه‌ی جاها هم سرایت کند، به خودتان رحم کنید و درست‌نویسی را در پیش بگیرید. 

 

چند وقت پیش، در برخی برنامه‌های تلویزیونی مثل «خندوانه» به موضوع «هکسره» پرداخته شد. در توییتر هم با هشتگ هکسره کمپینی راه افتاده بود و افراد مشهور سعی می‌کردند این نکته را لابه‌لای توییت‌هاشان به دیگران گوشزد کنند. اما همان‌طور که می‌دانیم، توییتر کاربران فارسی‌زبان کمی دارد و شاید کمپین‌های توییتری خیلی تأثیرگذار نباشند. 

شما فکر می‌کنید چه کارهای دیگری کمک می‌کند که این اشتباهات، حداقل در تبلیغات و آثار ادبی به چشم نخورد؟ خوشحال می‌شویم نظرات و راه‌حل‌های شما را هم بخوانیم. 

 

* گفتیم شاید یادتان رفته باشد که مضاف و مضافٌ‌الیه دقیقا چه معنی‌ای داشت. به دو اسمی که به دنبال هم می‌آیند، به هم ربط دارند و معنی هم را کامل می‌کنند، مضاف و مضافٌ‌الیه می‌گویند.

@garousian_ir 

https://goo.gl/VeHbpf

اشتراک‌گذاری
نظر خود را با ما در میان بگذارید